సైనసైటిస్‌తో వచ్చే సమస్యలు - Complications of Sinusitis

డా. కె. ఆర్. మేఘనాధ్

ఏదైనా ఇన్ఫెక్షన్ బాక్టీరియల్ వీరులెన్స్ మరియు రోగనిరోధక శక్తి మధ్య సమతుల్యత మీద ఆధారపడి ఉంటుంది. వీరులెన్స్ అంటే శరీరాన్ని నాశనం చేసే మరియు దాని సంఖ్యలను వ్యాప్తి చేసే శక్తి. రోగనిరోధక శక్తి అంటే బ్యాక్టీరియా చుట్టూ ఉండే గోడని దెబ్బతీసే యాంటీబాడీస్‌ను మరియు కిల్లర్ కణాలను (పాలిమార్ఫ్‌లు మరియు మాక్రోఫేజెస్) ఉత్పత్తి చేయడం, ఇవి బ్యాక్టీరియాను చుట్టుముట్టి వాటిని చంపుతాయి. రోగనిరోధక శక్తి మరియు వీరులెన్స్ మధ్య వ్యత్యాసం పెరిగినప్పుడు, వ్యాధి వేగంగా వ్యాపిస్తుంది మరియు సమస్యలకు దారితీస్తుంది.

సైనసైటిస్ యొక్క సంక్లిష్టతలు (complications of sinusitis) చాలా అరుదు. సరైన జాగ్రత్తలు మరియు మందులు సమయానికి తీసుకుంటే అవి సంభవించవు.

చికిత్స చేయని క్రానిక్ (దీర్ఘకాలిక) సైనసిటిస్‌లో చాలా సమస్యలు (complications) వచ్చినప్పటికీ, అక్యూట్ సైనసిటిస్‌లో సమస్యలు వచ్చే అవకాశం చాలా తక్కువ. అక్యూట్ సైనసిటిస్‌లోని సమస్యలు "అక్యూట్ ఆన్ క్రానిక్" సైనసిటిస్‌లో కూడా సంభవించవచ్చు.

అక్యూట్ సైనసిటిస్ & అక్యూట్ ఆన్ క్రానిక్ సైనసిటిస్‌లో సమస్యలు

అక్యూట్ సైనసైటిస్ లేదా "అక్యూట్ ఆన్ క్రానిక్" సైనసైటిస్‌లో రోగనిరోధక శక్తి తగ్గిపోయినప్పుడు, శరీరం ఉత్పత్తి చేసే ఇన్‌ఫెక్షన్‌కి అవరోధాలు విరిగిపోతాయి మరియు బాక్టీరియా సైనస్‌లను దాటి కంటి, దంతాలు మరియు మెదడు వంటి ప్రక్కనే ఉన్న భాగాలపై దాడి చేస్తుంది.

అదృష్టవశాత్తూ ఇది సాధారణంగా లక్ష మందిలో ఒకరికి జరుగుతుంది. అయితే వాతావరణంలో మార్పులు వచ్చినప్పుడు లేదా కోవిడ్-19 వంటి మహమ్మారి సమయంలో శరీరం యొక్క రోగనిరోధక శక్తి ప్రభావితమైనప్పుడు ఈ సమస్యలు ఎక్కువగా సంభవిస్తాయి. రోగనిరోధక శక్తిని తగ్గించే ఏదైనా ఈ సమస్యలను ప్రేరేపిస్తుంది. ఇందులో ఒత్తిడి కూడా ఉండవచ్చు.

ఒత్తిడి కారణంగా వచ్చే సైనసిటిస్ సమస్యలకు ఉదాహరణ

ఒక రోగి ప్రమాదానికి గురయ్యాడు, అందులో అతను 2 నుండి 3 ఎముకల ఫ్రాక్చర్‌లను పొందాడు మరియు మంచం పట్టాడు. మానసిక ఒత్తిడి కారణంగా అతని రోగనిరోధక శక్తి తగ్గిపోయింది. అతనికి ముందుగా ఉన్న క్రానిక్ సైనసైటిస్ "అక్యూట్ ఆన్ క్రానిక్" సైనసైటిస్‌గా మారింది. అతనికి తీవ్రమైన సైనసైటిస్ సమస్యలు వచ్చాయి.

అదేవిధంగా, గర్భధారణ మహిళల రోగనిరోధక శక్తిని తగ్గించి, వారి క్రానిక్ సైనసైటిస్‌ను "అక్యూట్ ఆన్ క్రానిక్" సైనసైటిస్‌గా మార్చవచ్చు.

కొంతమంది విద్యార్థులు తమ పరీక్షల తర్వాత క్రానిక్ సైనసైటిస్ కారణంగా సమస్యలను ఎదుర్కొన్న సందర్భాలు ఉన్నాయి.

1. కంటి సమస్యలు - ఆర్బిటల్ సెల్యులైటిస్ & ఆర్బిటల్ అబ్సెస్

సైనస్ ఇన్ఫెక్షన్ కంటిపై దాడి చేస్తే, దానిని ఆర్బిటల్ సెల్యులైటిస్ అంటారు.

ఆర్బిటల్ సెల్యులైటిస్ నొప్పి, వాపు మరియు దృష్టి నష్టాన్ని సృష్టించే కెమికల్ మీడియేటర్లను విడుదల చేస్తుంది మరియు ఇది సంక్రమణను పెంచుతుంది. ఆర్బిటల్ సెల్యులైటిస్ వల్ల వచ్చే నొప్పి సాధారణ నొప్పి నివారణ మందులతో తగ్గదు.

ఈ ఆర్బిటల్ సెల్యులైటిస్ అనేది ఆర్బిటల్ చీముకు చేరుకుంటుంది, మరియు అబ్సెస్ అనేది స్థలాన్ని ఆక్రమించే గాయం. ఆర్బిటాల్ అబ్సెస్ అనేది స్థానికీకరించబడిన ప్రాంతంలో చీము యొక్క సేకరణ. స్థలం ఆక్రమించబడి కంటి కదలికపై పరిమితి ఏర్పడుతుంది మరియు చీము ఏర్పడిన ఒత్తిడి కారణంగా ఆప్టిక్ నరాలకి రక్త సరఫరా పడిపోతుంది. ఆప్టిక్ నరాలకి రక్త సరఫరా ఆగిపోతే, నరాలు చనిపోతాయి, ఫలితంగా చూపు కోల్పోతారు.

డాక్టర్ కె. ఆర్. మేఘనాధ్ ఇలా అంటాడు, "ఆర్బిటల్ సెల్యులైటిస్ అనేది నిప్పులాంటిది, మరియు ఆర్బిటల్ అబ్సెస్ అది వదిలే పొగ లాంటిది. నిప్పు మరియు పొగ రెండూ ప్రమాదకరమైనవి. ఒకటి కాల్చేస్తుంది మరియు మరొకటి ఊపిరి పీల్చనియ్యకుండా ఉక్కిరిబిక్కిరి చేస్తుంది."

కాబట్టి, కంటిలో సంభవించే సమస్యలను క్లుప్తంగా ఇలా చెప్పవచ్చు

• కంటిలో నొప్పి

• కంటిలో వాపు

• దృష్టి కోల్పోవడం

• కంటి కదలికలో పరిమితి

• ఆప్టిక్ నరాల నష్టం

ఎడమ కంటిలో ఆర్బిటల్ అబ్సెస్

అక్యూట్ సైనసిటిస్ కారణంగా ఆర్బిటల్ అబ్సెస్

2.మెదడు సమస్యలు

సామీప్యత కారణంగా కక్ష్య నుండి మెదడుకు సంక్రమణ వ్యాప్తి చాలా సులభం. ఈ వ్యాధి కంటికి సోకకుండా నేరుగా మెదడుకు కూడా వ్యాపిస్తుంది.

ఇది మెదడుకు వ్యాపించినప్పుడు, ఒక వ్యక్తి ఈ లక్షణాలను అనుభవించవచ్చు

• వాంతులు

• రక్తపోటు పెరుగుదల

• గుండె కొట్టుకునే వేగం తగ్గుదల

• తీవ్ర జ్వరం

• మూర్ఛలు

• కోమా

• మరణం

మెనింజైటిస్

ఇది తీవ్రమైన జ్వరం మరియు కపాలం లోపల ఒత్తిడి పెరుగుతుంది. పుర్రెలో ఏర్పడే ఈ ఒత్తిడి వల్ల వాంతులు, రక్తపోటు పెరగడం, హృదయ స్పందన రేటు తగ్గుతుంది. ఈ ఇన్ఫెక్షన్ మెదడు యొక్క కవచానికి వ్యాపిస్తుంది, దీనిని మెనింజైటిస్ అంటారు.

ఏన్కెఫలైటిస్ (Encephalitis) - మెదడు వాపు

మెదడు లోపలికి వ్యాపిస్తే ఎన్సెఫాలిటిస్ అవుతుంది. ఎన్సెఫాలిటిస్ మూర్ఛలు, అధిక జ్వరం మరియు కోమా తరువాతి దశ మరణం.

క్రానిక్ సైనసిటిస్లో సమస్యలు

సైనస్‌లలో ఉండే బ్యాక్టీరియాతో నిండిన చిక్కటి కఫం నాసోఫారెక్స్ ద్వారా గొంతు లేదా చెవిలోకి వెళ్లినప్పుడు సమస్యలను కలిగిస్తుంది. నాసోఫారెక్స్ ముక్కు వెనుక భాగంలో ఉంటుంది.

పగటిపూట, ఈ కఫం లేదా ద్రవాలు మన గొంతులోకి వెళ్ళినప్పుడు, మనం మింగేస్తాము మరియు మన కడుపులోని ఆమ్లాలు (యాసిడ్స్) ఈ బ్యాక్టీరియాను చంపుతాయి. కానీ, గాఢ నిద్రలో, ఈ మింగే కదలికలు ఉండవు దీని వల్ల ఈ ద్రవాలు వాయిస్ బాక్స్, ఊపిరితిత్తులు మరియు చెవిలోకి పోతాయి.

లారింగైటిస్ (Laryngitis) - లారింగైటిస్

వాయిస్ బాక్స్‌లో ఇన్‌ఫెక్షన్‌ను లారింగైటిస్ అంటారు. ఇది క్రింది లక్షణాలను కలిగిస్తుంది.

• బొంగురుపోవడం

• స్వరంలో మార్పు

• గొంతులో నొప్పి

• మాట్లాడేటప్పుడు నొప్పి

• వినిపించని స్వరం

• పొడి దగ్గు

• జ్వరం

బ్రోన్కైటిస్ (Bronchitis) & న్యుమోనియా (Pneumonia)

సైనస్‌లోని ద్రవాలు ఊపిరితిత్తులలోకి వెళితే, అది బ్రాంకైటిస్ మరియు న్యుమోనియాకు కారణం కావచ్చు. దీని వల్ల ఈ క్రింది లక్షణాలు కనిపిస్తాయి.

• తీవ్రమైన పొడి దగ్గు

• ఊపిరి ఆడకపోవడం

• ఆస్త్మాటిక్ దాడులు

• బిగ్గరగా శ్వాస

• ఛాతి నొప్పి

ఒటైటిస్ మీడియా

మనం పడుకున్నప్పుడు, కఫం నాసోఫారినాక్స్ నుండి మధ్య చెవికి శ్రవణ గొట్టం ద్వారా వెళ్లడానికి సౌకర్యంగా ఉంటుంది, దీని ఫలితంగా మధ్య చెవి ఇన్ఫెక్షన్ రావచ్చు.

• చెవి బ్లాక్ సెన్సేషన్

• చెవి నొప్పి

• కొద్దిగా చెవుడు

• చెవి నుంచి ద్రవాలు కారడం

అప్పుడు కూడా, మధ్య చెవి ఇన్ఫెక్షన్ చికిత్స చేయకపోతే, అది లోపలి చెవికి వ్యాపిస్తుంది. ఇన్ఫెక్షన్ లోపలి చెవికి వ్యాపిస్తే ఈ క్రింది లక్షణాలను మనం కనుగొనవచ్చు.

• వర్టిగో

• తలతిప్పడం

• చెవిలో అసాధారణ శబ్దాలు, టిన్నిటస్ అని పిలుస్తారు.

డా. కె. ఆర్. మేఘనాధ్

తరచుగా అడిగే ప్రశ్నలు(FAQs)

సైనసైటిస్కి చికిత్స చేయకుండా వదిలేస్తే ఏమి జరుగుతుంది?

సైనసిటిస్కు చికిత్స చేయకపోయినా అది చాలా సందర్భాలలో స్వయంగా నయం అవుతుంది. కానీ ఇది సంక్లిష్టతలకు దారితీయవచ్చు మరియు ఫంగల్ సైనసైటిస్‌గా కూడా మారవచ్చు. సైనసైటిస్ చికిత్స మరియు నిర్లక్ష్యం చేయకుండా ఉంటే సమస్యలు మరియు ఫంగల్ సైనసైటిస్ నివారించవచ్చు. సైనసైటిస్ యొక్క ఏ దశలోనైనా ఈ సమస్యలు సంభవించవచ్చు. ఈ సమస్యలు శరీరంలోని దిగువ భాగాలను ప్రభావితం చేస్తాయి

• చెవులు

• నేత్రాలు

• వాయిస్ బాక్స్

• ఊపిరితిత్తులు

• మెదడు

పై కథనం ఈ వ్యాధి వల్ల వచ్చే ప్రతి సంక్లిష్టతను స్పష్టంగా వివరిస్తుంది.

సైనసిటిస్ మెదడును ప్రభావితం చేయగలదా?

అవును, సైనసిటిస్ అక్యూట్ (తీవ్రమైన) లేదా "అక్యూట్ ఆన్ క్రానిక్" సైనసిటిస్ దశలలో మెదడును ప్రభావితం చేస్తుంది, ప్రత్యేకించి ఒక వ్యక్తి యొక్క రోగనిరోధక శక్తి దాడిలో ఉన్నప్పుడు. మెనింజైటిస్ మరియు ఎన్సెఫాలిటిస్ రెండూ సైనసైటిస్ కారణంగా సంభవించవచ్చు.

మరింత తెలుసుకోవడానికి "మెదడు సమస్యలు" విభాగాన్ని చదవండి.

క్రానిక్ సైనసిటిస్ ఎంత తీవ్రమైనది?

తక్కువ లక్షణాలు ఉన్నప్పటికీ, సమస్యలు తలెత్తినప్పుడు క్రానిక్ సైనసైటిస్ తీవ్రంగా మారవచ్చు. ఈ దశలో వచ్చే సమస్యలు వాయిస్ బాక్స్, చెవులు మరియు ఊపిరితిత్తులను ప్రభావితం చేస్తాయి. అంతేకాకుండా, మీ రోగనిరోధక శక్తి రాజీపడినట్లయితే, ఇది అక్యూట్ ఆన్ క్రానిక్ సైనసైటిస్ గా మారి, మీ రోజువారీ జీవితంపై ప్రభావం చూపుతుంది.

సైనసిటిస్ యొక్క అత్యంత సాధారణ సమస్యలు ఏమిటి?

సైనసైటిస్ యొక్క అత్యంత సాధారణ సమస్యలు క్రానిక్ సైనసైటిస్‌లో సంభవించే సమస్యలు. ఈ సమస్యలు లారింగైటిస్, ఓటిటిస్ మీడియా, బ్రోన్కైటిస్ మరియు న్యుమోనియా.