యాంఫోటెరిసిన్ బి బ్లాక్ ఫంగస్ను నయం చేయగలదా?
- Dr. Koralla Raja Meghanadh
- Jun 4
- 3 min read
సాంకేతికంగా, అవును, కానీ ఆచరణాత్మకంగా, యాంఫోటెరిసిన్ B మాత్రమే బ్లాక్ ఫంగస్ను నయం చేయలేదు. బ్లాక్ ఫంగస్ (మ్యూకోర్మైకోసిస్) చికిత్సకు అత్యంత ప్రభావవంతమైన యాంటీ ఫంగల్ మందులలో యాంఫోటెరిసిన్ బి ఒకటి. ఇది ఫంగస్ ఇన్ఫెక్షన్ యొక్క వేగవంతమైన పురోగతిని నెమ్మదిస్తుంది లేదా ఆపివేస్తుంది, అదే ఒకవేళ చికిత్స చేయకపోతే, ప్రతి కొన్ని గంటల్లో రెట్టింపు ఫంగస్ అవుతుంది మరియు 10 నుండి 60 రోజులలో ప్రాణాంతకంగా మారుతుంది.
యాంఫోటెరిసిన్ బి ఒక్కటే ఎందుకు బ్లాక్ ఫంగస్ను నయం చెయ్యలేదు?
సవాలు యాంఫోటెరిసిన్ B యొక్క శక్తిలో ఉంది. ఈ శక్తివంతమైన ఔషధాన్ని జాగ్రత్తగా నిర్వహించాలి, సాధారణంగా ICU సెట్టింగ్‌లో, మరియు దీని మోతాదు శరీరం యొక్క ఫంగల్ లోడ్ ప్రకారం ఉండాలి. దురదృష్టవశాత్తూ, శరీరంలో ఉన్న మొత్తం ఫంగస్ను తొలగించడానికి అవసరమైన యాంఫోటెరిసిన్ బి యొక్క మోతాదు తరచుగా రోగులు తట్టుకునే దాని కన్నా ఎక్కువగా ఉంటుంది.
కాబట్టి దీనిని పరిష్కరించడానికి, చికిత్సలో శస్త్రచికిత్స మరియు యాంటీ ఫంగల్ల కలయిక ఉండాలి. శస్త్రచికిత్స సమయంలో, వీలైనంత ఎక్కువ ఫంగస్ భౌతికంగా తొలగించబడుతుంది, ఇది ఫంగల్ భారాన్ని తగ్గిస్తుంది. ఇది మిగిలిన ఇన్‌ఫెక్షన్‌ను సమర్థవంతంగా నిర్వహించడానికి మరియు నయం చేయడానికి యాంఫోటెరిసిన్ B యొక్క సహించదగిన మోతాదును ఉపయోగించడానికి వైద్యులను అనుమతిస్తుంది.
యాంఫోటెరిసిన్ బి
యాంఫోటెరిసిన్ బి యాంఫోటెరిసిన్ నుండి తీసుకోబడింది, ఇది స్ట్రెప్టోమైసెస్ నోడోసస్ బ్యాక్టీరియా నుండి ఉత్పత్తి అవుతుంది. యాంఫోటెరిసిన్ A, B, C మరియు X వంటి అనేక రకాల యాంఫోటెరిసిన్ ఉన్నాయి. యాంఫోటెరిసిన్ B అనేది ఫంగస్‌కు వ్యతిరేకంగా అత్యంత ప్రభావమైనది, అయితే యాంఫోటెరిసిన్ C మరియు X వంటి ఇతర రకాలు మానవ శరీరానికి విషపూరితమైనవి. కాబట్టి యాంఫోటెరిసిన్, దాని ముడి రూపంలో, మానవ శరీరానికి హానికరం. దీన్ని సురక్షితంగా చేయడానికి, యాంఫోటెరిసిన్ బి యాంఫోటెరిసిన్ నుండి సంగ్రహించబడుతుంది. ఈ ప్రక్రియను లైయోఫిలైజేషన్ అంటారు.
యాంఫోటెరిసిన్ బి రకాలు
యాంఫోటెరిసిన్ బి మూడు ప్రధాన రకాల సూత్రీకరణలలో వస్తుంది, ప్రతి ఒక్కటి ప్రత్యేక లక్షణాలను కలిగి ఉంటాయి:
యాంఫోటెరిసిన్ బి డియోక్సికోలేట్ (AMBDOC)
AMBDOC అనేది డియోక్సికోలేట్ ఉప్పుతో కలిపిన యాంఫోటెరిసిన్ బి రకం. ఉపయోగించిన యాంఫోటెరిసిన్ బి అత్యంత స్వచ్ఛంగా ఉన్నప్పుడు ఈ సూత్రీకరణ బాగా పనిచేస్తుంది. తీవ్రమైన ఫంగల్ ఇన్ఫెక్షన్లకు చికిత్స చేయడంలో ఇది అత్యంత ప్రభావవంతమైనది.
లిపోజోమ్‌లతో యాంఫోటెరిసిన్ బి
ఈ రూపంలో, యాంఫోటెరిసిన్ బిని లిపోజోమ్‌లతో (లిపోప్రొటీన్లు) కలుపుతారు. ఈ సూత్రీకరణ తక్షణ దుష్ప్రభావాలను కలిగించే అవకాశం తక్కువ, ఎందుకంటే మానవ కణాలు మొదట్లో దీనిని గ్రహించలేవు. శిలీంధ్ర కణాలు ఈ యాంఫోటెరిసిన్‌ను లిపోజోమ్‌ల నుండి విభజించడానికి ఎంజైమ్‌లను కలిగి ఉంటాయి. ఒకసారి ఇవి వేరైనా తర్వాత అవి ఫంగస్ను చంపివేస్తాయి. మానవ కణాలలో ఈ ఎంజైమ్ ఉండదు, కాబట్టి అవి సురక్షితంగా ఉంటాయి. అయినప్పటికీ, అవశేష యాంఫోటెరిసిన్ B ఫంగస్‌పై పనిచేసిన తర్వాత శరీరంలో కొన్ని ప్రతిచర్యలకు కారణమవుతుంది.
యాంఫోటెరిసిన్ బి లిపిడ్ కాంప్లెక్స్
ఈ రూపంలో యాంఫోటెరిసిన్ బిని కొవ్వు అణువులతో కలిపి, ఒక ఎమల్షన్‌ని తయారు చేయబడుతుంది. ఈ రూపం రక్తప్రవాహంలో ఉంటుంది మరియు శరీరంలో విస్తృతంగా వ్యాపించకుండా సోకిన కణజాలాలకు మాత్రమే చేరుకుంటుంది, ఇది తక్కువ దుష్ప్రభావాలకు దారితీస్తుంది. కానీ, చిన్నపాటి ఇన్ఫెక్షన్లు ఉన్న కణజాలాలకు చికిత్స చేయడంలో ఇది తక్కువ ప్రభావవంతంగా ఉంటుంది.
చికిత్సలో యాంఫోటెరిసిన్ బి పాత్ర
యాంఫోటెరిసిన్ బి అనేది బ్లాక్ ఫంగస్‌ని నియంత్రించే శక్తివంతమైన యాంటీ ఫంగల్. యాంఫోటెరిసిన్ బి డియోక్సికోలేట్ రూపంలో ఉన్న యాంఫోటెరిసిన్ బి మ్యూకోర్మైకోసిస్‌కు బంగారు ప్రమాణ చికిత్సగా పరిగణించబడుతుంది. ENT వైద్యులు పరీక్ష ఫలితాల కోసం వేచి ఉండకుండా ముక్కు లోపల ఏదైనా నల్ల పదార్థం కనిపిస్తే వెంటనే చికిత్స ప్రారంభిస్తారు, ఎందుకంటే చికిత్స ఆలస్యం చేయడం వలన ఫంగస్ వేగంగా వ్యాపించి సమస్యలను కలిగించవచ్చు.
చికిత్సలో సోకిన కణజాలాలను తొలగించడానికి శస్త్రచికిత్సలు చేయడం మరియు ముఖ్యమైన ప్రాంతాలను లక్ష్యంగా చేసుకోవడానికి IV యాంఫోటెరిసిన్ బి ఇవ్వడం జరుగుతుంది. ప్రారంభ చికిత్స 90% వరకు మనుగడ రేటును గణనీయంగా మెరుగుపరుస్తుంది. కాబట్టి సత్వర చర్య కీలకం.
యాంఫోటెరిసిన్ బి మోతాదు
చికిత్స సాధారణంగా పరీక్ష మోతాదులను ఇవ్వడంతో ప్రారంభమవుతుంది. ఆ తరువాత, సిఫార్సు చేయబడిన మోతాదు ఒక కిలో శరీర బరువుకు 1-2 mg. మొత్తం మోతాదు శస్త్రచికిత్స తర్వాత శరీరంలో ఎంత ఫంగస్ మిగిలి ఉందో దానిపై ఆధారపడి ఉంటుంది. సాధారణంగా లిపోసోమల్ యాంఫోటెరిసిన్ బి మరియు యాంఫోటెరిసిన్ బి లిపిడ్ కాంప్లెక్స్‌లకు AMBDOC కంటే ఎక్కువ మోతాదులు అవసరమవుతాయి. ఉదాహరణకు, AMBDOC యొక్క 50 mg ప్రభావంతో సరిపోలడానికి 500 mg లిపోసోమల్ యాంఫోటెరిసిన్ బి అవసరమవుతుంది.
యాంఫోటెరిసిన్ బి యొక్క దుష్ప్రభావాలు
యాంఫోటెరిసిన్ బి యొక్క దుష్ప్రభావాలు: తగ్గిన హిమోగ్లోబిన్, మూత్రపిండాల సమస్యలు, తక్కువ కాల్షియం, తగ్గిన మెగ్నీషియం మరియు పొటాషియం స్థాయిలు, జ్వరం, చలి, వికారం మరియు అతిసారం. యాంఫోటెరిసిన్ బి యొక్క స్వచ్ఛత నేరుగా దుష్ప్రభావాలను ప్రభావితం చేస్తుంది, కాబట్టి అధిక-నాణ్యత యాంఫోటెరిసిన్ బిని ఉపయోగించడం చాలా అవసరం.
అందుకే డీబ్రిడ్‌మెంట్‌ను జాగ్రత్తగా నిర్వహించడం చాలా ముఖ్యం. డీబ్రిడ్మెంట్ తర్వాత తక్కువ ఫంగస్ మిగిలి ఉంటే, మంచిది, ఎందుకంటే యాంఫోటెరిసిన్ B యొక్క మోతాదు నేరుగా శరీరంలో మిగిలి ఉన్న ఫంగస్‌తో ముడిపడి ఉంటుంది.
ప్రత్యామ్నాయ యాంటీ ఫంగల్ చికిత్స
యాంఫోటెరిసిన్ బి మ్యూకోర్మైకోసిస్‌కు అత్యంత ప్రభావవంతమైన యాంటీ ఫంగల్. IV ఇసావుకోనజోల్ తక్కువ దుష్ప్రభావాలతో సారూప్య ప్రభావాన్ని అందించినప్పటికీ, మూత్రపిండాల సమస్యలతో బాధపడుతున్న రోగులకు ఇది ఒక ఆదర్శవంతమైన చికిత్స. కానీ ఒక కొత్త ఔషధంగా, దాని దీర్ఘకాలిక ప్రభావాలు తక్కువగా అర్థం చేసుకోబడ్డాయి, కాబట్టి ఎక్కువ పరిచయం కారణంగా వైద్యులు యాంఫోటెరిసిన్ బి వైపు మొగ్గు చూపుతున్నారు. పోసాకోనజోల్ మరియు ఓరల్ ఇసావుకోనజోల్ సాధారణంగా డిశ్చార్జ్ తర్వాత గృహ చికిత్స కోసం ఉపయోగిస్తారు.
తీర్మానం
ముగింపులో, బ్లాక్ ఫంగస్ను నయం చేయడంలో యాంఫోటెరిసిన్ బి కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది. ఈ చికిత్సను శస్త్రచికిత్సలతో పాటు చేసినప్పుడు, ఇది ఉత్తమమైన ఫలితాలను అందిస్తుంది. యాంఫోటెరిసిన్ బి యొక్క ప్రతి రకం దాని స్వంత ప్రయోజనాలు మరియు నష్టాలను కలిగి ఉందని గుర్తుంచుకోవడం ముఖ్యం, మరియు చికిత్స వీలైనంత త్వరగా ప్రారంభించాలి.
Comments