అబ్స్ట్రక్టివ్ స్లీప్ అప్నియా సిండ్రోమ్ (OSAS)

డక్టర్ కె. ఆర్. మేఘనాధ్

భారతదేశంలో మనకు ఖచ్చితమైన సమాచారం లేనప్పటికీ, యునైటెడ్ స్టేట్స్‌లో, పూర్తి జనాభాలో దాదాపు 20% మంది హీరోయిక్ గురక (లౌడ్ గురక) లేదా స్లీప్ అప్నియాతో బాధపడుతున్నారు. ఫలితాలు అధ్యయనం నుండి అధ్యయనానికి మరియు ప్రాంతాన్ని బట్టి మారుతూ ఉంటాయి. అయినప్పటికీ, 20% మందిలో దాదాపు నాల్గవ వంతు మంది హీరోయిక్ గురకను కలిగి ఉంటారు (పెషెంట్ ఆరోగ్యంపై కానీ అతని కుటుంబం లేదా అతని రూమ్‌మేట్స్‌పై కానీ ప్రభావం చూపని బిగ్గరగా గురక), మరియు మిగిలిన వారికి అబ్స్ట్రక్టివ్ స్లీప్ అప్నియా సిండ్రోమ్ లేదా OSAS ఉన్నాయి. ఇది స్థూల అంచనా అయినప్పటికీ, దీని నుండి మనకు లభించే పాఠం ఏమిటంటే, ఇది విస్తృతమైన సాధారణ సమస్య. అబ్స్ట్రక్టివ్ స్లీప్ అప్నియా కోసం దేశవ్యాప్తంగా లేదా రాష్ట్రవ్యాప్తంగా మాకు సరైన కొలమానాలు లేవు, ఎందుకంటే OSAS నిర్ధారణ ప్రక్రియ సంక్లిష్టంగా ఉంటుంది మరియు సగటు వ్యక్తి జేబుపై భారం పడుతుంది. గురక సాధారణమైనదిగా భావించే ప్రజలు చాలాసార్లు దానిని విస్మరిస్తారు.

అబ్స్ట్రక్టివ్ స్లీప్ అప్నియాను అర్థం చేసుకోవడానికి ముందుగా అప్నియా మరియు హైపోప్నియాను అర్థం చేసుకుందాం.

అప్నియా అంటే ఏమిటి?

అప్నియా అంటే పది సెకన్లకు మించి శ్వాస ఆగిపోవడం.

హైపోప్నియా అంటే ఏమిటి?

శ్వాస 50% కంటే ఎక్కువ తగ్గితే, దానిని హైపోప్నియా అంటారు.

స్లీప్ అప్నియా అంటే ఏమిటి?

అప్నియా అంటే పది సెకన్లకు మించి శ్వాస ఆగిపోవడం. నిద్రలో అప్నియా వస్తే, దాన్ని స్లీప్ అప్నియా అంటారు.

స్లీప్ అప్నియాలో రకాలు

స్లీప్ అప్నియా రెండు రకాలు.

1. సెంట్రల్ స్లీప్ అప్నియా లేదా నాన్-అబ్స్ట్రక్టివ్ స్లీప్ అప్నియా

2. అబ్స్ట్రక్టివ్ స్లీప్ అప్నియా

సెంట్రల్ స్లీప్ అప్నియా లేదా నాన్-అబ్స్ట్రక్టివ్ స్లీప్ అప్నియా

కొన్ని మెదడు వ్యాధుల కారణంగా సెంట్రల్ స్లీప్ అప్నియా లేదా నాన్-అబ్స్ట్రక్టివ్ స్లీప్ అప్నియా సంభవించవచ్చు. సెంట్రల్ స్లీప్ అప్నియా అంటే శ్వాస మార్గంలో ఎటువంటి శారీరక అవరోధం ఉండదు, కానీ మెదడు పది లేదా అంతకంటే ఎక్కువ సెకన్ల పాటు ఊపిరి పీల్చుకోవడానికి సంకేతాలను పంపడంలో ఆలస్యం చేసింది లేదా మర్చిపోయింది. ఈ రకమైన స్లీప్ అప్నియాకు న్యూరాలజిస్ట్‌ను సంప్రదించాలి.

అబ్స్ట్రక్టివ్ స్లీప్ అప్నియా సిండ్రోమ్

అబ్స్ట్రక్టివ్ స్లీప్ అప్నియా సిండ్రోమ్, లేదా OSAS, శ్వాస మార్గంలో వివిధ ప్రదేశాలలో భౌతిక అవరోధం కారణంగా నిద్రలో శ్వాస ఆగిపోయే పరిస్థితి. మనకు ఉన్న రెండు రకాల స్లీప్ అప్నియాలలో ఇది అత్యంత సాధారణ రకం. OSAS సాధారణంగా ENT వైద్యునిచే చికిత్స చేయబడుతుంది మరియు కొన్నిసార్లు పల్మోనాలజిస్ట్ దీనికి చికిత్స చేస్తారు. మేము 10 సెకన్ల కంటే ఎక్కువ సమయం శ్వాస తీసుకోవడంలో సమస్యను చూడవచ్చు, అనగా, అప్నియా లేదా గాలి ప్రవాహంలో తగ్గుదల. శ్వాస సమయంలో గాలి ప్రవాహంలో తగ్గుదల 50% కంటే ఎక్కువగా ఉంటే, దానిని హైపోప్నియా అంటారు.

కారణాలు

పైన చెప్పినట్లుగా, శ్వాస మార్గంలో శారీరక అవరోధం కారణంగా అబ్స్ట్రక్టివ్ స్లీప్ అప్నియా 10 సెకన్ల కంటే ఎక్కువ శ్వాసను ఆపివేస్తుందని పేరు సూచిస్తుంది. ఈ అడ్డంకి ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ కారణాల వల్ల కావచ్చు, అనగా శ్వాస మార్గాన్ని అడ్డుకునే ఒకే లేదా బహుళ నిర్మాణాలలో వైకల్యం. ఈ వైకల్యం దిగువ పేర్కొన్న శ్వాస మార్గంలోని ఐదు ప్రదేశాలలో దేనిలోనైనా ఉండవచ్చు.

1. ముక్కు

2. వెలోఫారింక్స్ – కొండనాలుక మరియు సాఫ్ట్ పేలెట్. కొండనాలుక యొక్క పని గొంతు వెనుక భాగాన్ని శుభ్రపరచడం, మరియు సాఫ్ట్ పేలెట్ నాసోఫారెక్స్ మరియు ఓరోఫారింక్స్‌ను వేరు చేస్తుంది, అనగా, ముక్కు మరియు నాసోఫారెక్స్‌లోకి ఆహారం ప్రవేశించకుండా నిరోధించడానికి సాఫ్ట్ పేలెట్ ముక్కు వెనుక మరియు నోటి వెనుక భాగాన్ని వేరు చేస్తుంది.

3. టాన్సిల్ మరియు టాన్సిల్ ప్రాంతం

4. నాలుక వెనుక లేదా నాలుక యొక్క బేస్

5. ఎపిగ్లోటిస్

ఈ నిర్మాణాలు సాధారణంగా అడ్డంకిని కలిగించే దానికంటే పెద్దవిగా ఉంటాయి.

అసాధారణంగా పెద్ద నిర్మాణాలు కాకుండా, కొవ్వు కారణంగా అబ్స్ట్రక్టివ్ స్లీప్ అప్నియా సంభవించవచ్చు. ఊబకాయం ఉన్న వ్యక్తి మెడ చుట్టూ కొవ్వును కలిగి ఉంటే, అది శ్వాస మార్గాన్ని తగ్గిస్తుంది, అది స్లీప్ అప్నియాకు దారి తీస్తుంది.

ఊబకాయం కారణంగా అబ్స్ట్రక్టివ్ స్లీప్ అప్నియా

స్లీప్ అప్నియాకు ముఖ్యమైన కారణాలలో ఒకటి ఊబకాయం లేదా అధిక బరువుతో వచ్చే మెడలో అధిక కొవ్వు, ఇది మెడలో శ్వాస మార్గాన్ని సన్నగా చేస్తుంది. నిద్రలో శ్వాస మార్గంలో కండరాలు విశ్రాంతి పొందుతాయి మరియు స్వాస పీల్చే సమయంలో ప్రతికూల ఒత్తిడి కారణంగా ట్యూబ్‌ మృదువుగా అవుతుంది, ఈ ప్రతికూల ఒత్తిడి వల్ల మరియు ట్యూబ్ మృదువత్వం వల్ల శ్వాస ఆగిపోతుంది.

లక్షణాలు

OSAS సాధారణంగా హీరోయిక్ గురక అని పొరబడతారు. హీరోయిక్ గురక అనగా బిగ్గరగా గురక. ఇది స్పష్టమైన విభిన్న లక్షణం కలిగి ఉంటుంది. తగినంత గంటలు నిద్రపోయిన తర్వాత కూడా నిద్రపోవడం లేదా మగతగా అనిపించడం అనేది స్లీప్ అప్నియా యొక్క ట్రేడ్‌మార్క్ లక్షణం.

OSAS యొక్క లక్షణాలు

1. ఉదయం మేల్కొన్న తర్వాత గొంతులో నొప్పి

2. తలనొప్పి

3. నిద్రలేమి

4. మానసిక సమస్యలు

స్లీప్ అప్నియాలో నిద్ర లేమి

మనం ఒక వ్యక్తి యొక్క నిద్రను నాలుగు వర్గాలు లేదా దశలుగా విభజించవచ్చు.

నిద్ర దశలు	స్లీప్ స్టేజ్ పేరు
1	N1
2	N2
3	గాఢ నిద్ర లేదా N3
4	REM - రాపిడ్ ఐ మూవ్‌మెంట్

సాధారణంగా, మనం పడుకున్నప్పుడు ముందుగా మొదటి దశలోకి జారుకుంటాము. మొదటి దశలో కొంత సమయం గడిపిన తర్వాత 2, 3 మరియు 4 దశలలోకి వెళ్తాము. తరువాత, మనం 3, 2 మరియు 1 దశలకు తిరిగి వెళ్లి మేల్కొంటాము. దాదాపు 7 గంటల నిద్రలో, మనం మూడవ దశలో అంటే గాఢ నిద్రలో దాదాపు 50 నిమిషాలు, మరియు నాలుగవ దశలో అనగా REMలో(రాపిడ్ ఐ మూవ్‌మెంట్) 30 నిమిషాలు గడుపుతాము. గాఢ నిద్ర మరియు REM యొక్క కనీస అవసరంను పూర్తి చేస్తేనే మన శరీరం మరియు మనస్సుకు తాజాదనం పొందుతాయి.

గాఢ నిద్రలో మరియు REMలో, శ్వాస మార్గం యొక్క కండరాలు కొంచెం విశ్రాంతి తీసుకుంటాయి, ఇది శ్వాస మార్గం యొక్క పనితీరుపై ప్రభావం చూపుతుంది. సాధారణంగా సంభవించే ఈ దశలో గురక చాలా సాధారణమైనది మరియు ఇది దాదాపు 2 గంటల పాటు ఉంటుంది. తదుపరి దశ హీరోయిక్ గురక, అనగా, గురక మీరు నిద్రిస్తున్న గది వెలుపల ఉన్న వ్యక్తులకు వినబడుతుంది మరియు కుటుంబానికి లేదా వ్యక్తితో నివసించే వ్యక్తులకు భంగం కలిగిస్తుంది. అయితే, హీరోయిక్ లేదా బిగ్గరగా గురక అది కలిగి ఉన్న వ్యక్తిని ప్రభావితం చేయనవసరం లేదు.

అవరోధం తీవ్రంగా మారినప్పుడు మరియు 10 సెకన్ల కంటే ఎక్కువ శ్వాస ఆగిపోయినప్పుడు ఆక్సిజన్ లేకపోవడం వల్ల మెదడు అప్రమత్తమవుతుంది. మెదడు ఆ తర్వాత గాఢ నిద్ర మరియు REM వంటి ఉన్నత స్థాయి నిద్ర నుండి మొదటి లేదా రెండవ దశల వంటి దిగువ దశలకు కదులుతుంది మరియు శ్వాస కండరాలపై పనిచేస్తుంది. ఈ పనితీరు గాఢ నిద్ర మరియు REM కోల్పోయేలా చేస్తుంది. ఒక వ్యక్తి 12 గంటలపాటు నిద్రపోవచ్చు, కానీ గాఢ నిద్ర మరియు REM లేకపోవడం వల్ల, రోగికి రిలాక్స్‌గా అనిపించదు మరియు బదులుగా ఉదయం మగతగా అనిపిస్తుంది. ఇలాంటివారు పడుకున్నప్పుడు కూడా రెండు నిమిషాల్లోనే నిద్రలోకి జారుకుంటారు, వెంటనే గురక పెడతారు. సగటు వ్యక్తికి 10 నిమిషాల సమయం పడుతుంది, అంటే, దశ 1 నిద్రలోకి వెళ్లడానికి గుప్త సమయం.

నిర్ధారణ

అప్నియా అనేది శ్వాసను పూర్తిగా ఆపివేస్తుంది మరియు హైపోప్నియా శ్వాసలో 50% తగ్గింపు కంటే ఎక్కువ లేదా సమానంగా ఉంటుంది. పాలీసోమ్నోగ్రఫీ పరీక్ష రోగికి OSAS ఉందో లేదో నిర్ధారించడంలో వైద్యుడికి సహాయపడే అప్నియాస్ మరియు హైపోప్నియాల సంఖ్యను ఇవ్వడం ద్వారా అబ్స్ట్రక్టివ్ స్లీప్ అప్నియా సిండ్రోమ్‌ను నిర్ధారించడంలో సహాయపడుతుంది.

ఒక గంటలో అప్నియాస్ మరియు హైపోప్నియా సంఖ్య	అబ్స్ట్రక్టివ్ స్లీప్ అప్నియా సిండ్రోమ్ స్థితి
0 - 5	OSAS లేదు
6 - 15	తేలికపాటి OSAS
16 - 30	మోడరేట్ OSAS
31 - 45	తీవ్రమైన OSAS

పాలీసోమ్నోగ్రఫీ పరీక్ష రోగికి అబ్స్ట్రక్టివ్ స్లీప్ అప్నియా ఉందని నిర్ధారిస్తే, ENT నిపుణుడు అడ్డంకులు ఎక్కడ ఉన్నాయో అర్థం చేసుకోవడానికి అనేక పరీక్షలను నిర్వహిస్తాడు. ముక్కు యొక్క CT స్కాన్, నాసల్ ఎండోస్కోపీ, వీడియో లారింగోస్కోపీతో గొంతును తనిఖీ చేయడం, ఆపై రోగిని DISE ఉపయోగించి పరీక్షించడం జరుగుతుంది, అంటే డ్రగ్ ఇండ్యూస్డ్ స్లీప్ ఎండోస్కోపీ. ఈ పరీక్షలన్నీ డాక్టర్ OSAS యొక్క మూల కారణాన్ని అర్థం చేసుకోవడంలో సహాయపడతాయి.

పాలీసోమ్నోగ్రఫీ పరీక్ష అంటే ఏమిటి?

ఒక పాలీసోమ్నోగ్రఫీ పరీక్ష రాత్రిపూట నిద్రలో మానవ శరీరం యొక్క పనితీరును పర్యవేక్షిస్తుంది. ఈ పరీక్షలో ECG, గుండె పనితీరు, శ్వాస మార్గం కండరాల టోన్, వాయు ప్రసరణ, ఆక్సిజన్ సాచురేషన్ మరియు రక్తపోటు చూస్తారు.

రోగిపై పాలిసోమ్నోగ్రఫీ పరీక్ష

పాలిసోమ్నోగ్రఫీ పరీక్షలో ఎటువంటి మత్తుమందు అవసరం లేదు. డేటాను రికార్డ్ చేయడానికి అనేక ఎలక్ట్రోడ్‌లు శరీరానికి అనుసంధానించబడతాయి. పొందిన డేటా సగటున అప్నియాస్ మరియు హైపోప్నియాల సంఖ్యను పొందేందుకు విశ్లేషించబడుతుంది. అప్నియాస్ మరియు హైపోప్నియాస్ సంభవించే సగటు సమయం కూడా లెక్కించబడుతుంది. పేరామీటర్‌లు రోగి నిద్రించే స్థితిని బట్టి కూడా విశ్లేషించబడతాయి. పాలిసోమ్నోగ్రఫీ పరీక్ష నిద్ర దశల గురించి డేటాను కూడా అందిస్తుంది. ఇది నిద్ర దశల ప్రకారం డేటాను కూడా విశ్లేషిస్తుంది. పాలీసోమ్నోగ్రఫీ పరీక్ష వైద్యుడికి సంఖ్యలు మరియు గ్రాఫికల్ డేటాలో నివేదికను అందిస్తుంది. నివేదిక సహాయంతో రోగికి అబ్స్ట్రక్టివ్ స్లీప్ అప్నియా ఉందో లేదో డాక్టర్ నిర్ధారిస్తారు.

డ్రగ్ ఇన్డ్యూస్డ్ స్లీప్ ఎండోస్కోపీ – DISE పరీక్ష

DISEలో, అనస్థీషియా వైద్యుడు రోగిని నిద్రపోయేలా చేయడానికి మందులు (శస్త్రచికిత్సలకు ఉపయోగించే జెనరల్ అనస్థీషియా కాదు) ఇస్తాడు మరియు రోగి గురక, అప్నియాస్ మరియు హైపోప్నియాస్ కలిగి ఉంటాడు. ఒక ENT నిపుణుడు 2.7 మిల్లీమీటర్ల వ్యాసం (డయామీటర్) కలిగిన ఫైబర్ ఆప్టిక్ స్కోప్‌తో రోగిని ముక్కు ద్వారా శ్వాస మార్గంలోకి ప్రవేశపెడతాడు. కంపనం మరియు అడ్డంకులు ఎక్కడ ఉన్నాయో అర్థం చేసుకోవడానికి ఈ పరీక్ష ENT వైద్యుడికి సహాయపడుతుంది.

చికిత్స

ముందే చెప్పినట్లుగా, ఆరు అడ్డంకి సైట్లు ఉన్నాయి. బ్లాక్ ఉన్న ప్రదేశాల ప్రకారం ENT వైద్యుడు చికిత్సను సూచిస్తారు. పైన పేర్కొన్న 6 ప్రదేశాలలో ముక్కు లేదా ఎపిగ్లోటిస్ అనే 2 ప్రదేశాలలో బ్లాక్ ఏర్పడినప్పుడు, రోగికి శస్త్రచికిత్స సూచించబడుతుంది. మిగిలిన 4 ప్రాంతాలలో అడ్డంకులు ఉన్నప్పుడు మనం CPAP లేదా BiPAPని ఉపయోగించవచ్చు. ఈ ప్రాంతాలలో వెలోఫారింక్స్, టాన్సిల్ లేదా టాన్సిల్ ప్రాంతం, నాలుక యొక్క బేస్ మరియు మెడలో కొవ్వు వల్ల.

అబ్స్ట్రక్టివ్ స్లీప్ అప్నియా సిండ్రోమ్ ఉన్న వ్యక్తి CPAPతో నిద్రపోతున్నాడు - నిరంతర సానుకూల ఎయిర్‌వే ప్రెషర్ (కన్తిన్యువస్ పోసిటివ్ ఎయిర్‌వె ప్రెషర్)

CPAP లేదా కన్తిన్యువస్ పోసిటివ్ ఎయిర్‌వె ప్రెషర్ అనేది నిరంతర సానుకూల వాయుమార్గ పీడన చికిత్స, ఇది ఒక మోటారు మరియు పంప్‌కు అనుసంధానించబడిన యూనిట్‌ను కలిగి ఉంటుంది, ఇది వాతావరణం నుండి గాలిని తీసుకొని మంచి సీల్డ్ మాస్క్‌తో గాలిని పంపుతుంది. గాలి పంపింగ్ మరియు సానుకూల ఒత్తిడి సృష్టించబడుతుంది, ఈ ఒత్తిడి కారణంగా శ్వాస మార్గం తెరుచుకుంటుంది, అప్నియాస్ మరియు హైపోప్నియాలను నివారిస్తుంది.

అబ్స్ట్రక్టివ్ స్లీప్ అప్నియా గుండె వైఫల్యానికి ఎలా కారణమవుతుంది?

అవరోధం పెరిగేకొద్దీ, శరీరంలో ఆక్సిజన్ లెవెల్లు క్షీణించి, నిద్రలో శరీరంలో ఆక్సిజన్ శాచురేషన్ తగ్గుతుంది. నిద్ర లేదా విశ్రాంతి సమయంలో తక్కువ ఆక్సిజన్‌తో సర్దుబాటు చేయగల మన శరీరంలోని ఇతర కండరాల మాదిరిగా కాకుండా, ఆక్సిజన్ క్షీణత మెదడు మరియు గుండెను ప్రమాదంలో పడేస్తుంది. మెదడు మరియు గుండెకు ఆక్సిజన్ స్థిరమైన సరఫరా అవసరం మరియు తక్కువ ఆక్సిజన్‌కు సర్దుబాటు చేయలేము. కానీ ఒక మినహాయింపు ఏమిటంటే, వ్యాయామం చేసేటప్పుడు గుండెకు ఎక్కువ ఆక్సిజన్ అవసరమవుతుంది, దీని కోసం గుండె వేగంగా కొట్టుకుంటుంది.

ఊపిరితిత్తులు నిరోధించబడిన మార్గం నుండి గాలిని లాగడానికి ప్రయత్నిస్తున్నప్పుడు, దాని లోపల ప్రతికూల ఒత్తిడి పెరుగుతుంది. ఈ ప్రతికూల పీడనం గుండె పనితీరుకు భంగం కలిగిస్తుంది, ఇది గుండె యొక్క కుడి వైపున సమస్యను కలిగిస్తుంది. కొంత సమయం తరువాత, సమస్య గుండె యొక్క ఎడమ వైపు కూడా ప్రభావితం చేయవచ్చు.

మనం నిద్రిస్తున్నప్పుడు గుండెకు ఆక్సిజన్ తక్కువగా సరఫరా అయ్యే సమయంలో గుండెకు రక్త సరఫరాలో చిన్నపాటి సమస్య వచ్చినా గుండె కండరాలు ఇబ్బంది పడి ఒక్కసారిగా గుండెపోటుకు వస్తుంది. గుండె జబ్బుల చరిత్ర లేకుండా చాలా మంది నిద్రపోయే సమయంలో ఇలాగే పోతారు.

రచయిత

డాక్టర్ కె. ఆర్. మేఘనాధ్