క్రానిక్ సైనసైటిస్- లక్షణాలు, కారణాలు, మరియు చికిత్స

డా. కె. ఆర్. మేఘనాధ్

లక్షణాలు | కారణాలు | సంక్లిష్టతలు | వ్యాధి నిర్ధారణ | చికిత్స

క్రానిక్ సైనసైటిస్ అంటే ఏమిటి?

క్రానిక్ సైనసైటిస్ అనేది ఒక సైనస్ ఇన్ఫెక్షన్లో దశ, ఇది చాలా కాలం పాటు కొన్నిసార్లు దశాబ్దాల పాటు కొనసాగుతుంది. 45 రోజుల కంటే ఎక్కువ కాలం ఉండే సైనస్ ఇన్‌ఫెక్షన్‌ను సాధారణంగా క్రానిక్ సైనసైటిస్‌గా పరిగణిస్తారు. అక్యూట్ సైనసైటిస్‌లా కాకుండా క్రానిక్ సైనసైటిస్‌లో సాధారణంగా తక్కువ తీవ్రతతో ఒకటి నుండి రెండు లక్షణాలు ఉంటాయి. ఎందుకంటే దీర్ఘకాలిక సైనసిటిస్‌లో, ఇన్ఫెక్షన్ చాలా కాలం పాటు ఉంటుంది మరియు శరీరం దానికి అనుగుణంగా సర్దుబాటు అవుటుంది, దీని వల్ల ఫిర్యాదుల సంఖ్యను తగ్గుతాయి. దురదృష్టవశాత్తు, ఇది రోగికి ఇన్ఫెక్షన్ నయమైందని తప్పుడు అభిప్రాయాన్ని కలిగించవచ్చు. కానీ వాస్తవానికి, ఇది అలాగే కొనసాగుతుంది మరియు వాయిస్ బాక్స్, చెవులు మరియు ఊపిరితిత్తుల వంటి ఇతర భాగాలకు వ్యాపించగలడు.

క్రానిక్ సైనసైటిస్ అనేది సైనసైటిస్ యొక్క మూడవ దశ, ఇది అక్యూట్ మరియు సబాక్యూట్ సైనసైటిస్కు చికిత్స సరిగ్గా చేయకపోతే సంభవిస్తుంది. ఇన్ఫెక్షన్ మరియు శరీరం మధ్య సంతులనం చెదిరినప్పుడల్లా క్రానిక్ సైనసైటిస్ మళ్లీ అక్యూట్ సైనసైటిస్‌గా మారుతుంది. ఈ దశను "అక్యూట్ ఆన్ క్రానిక్ సైనసైటిస్" అంటారు. క్రానిక్ రోగి యొక్క రోగనిరోధక శక్తి తగ్గినప్పుడు, రోగి వారు చల్లని వాతావరణంలోకి వెళ్లినప్పుడు, వాతావరణంలో మార్పులు, లేదా మరొక వైరల్ ఇన్ఫెక్షన్ బారిన పడినప్పుడు ఇది సంభవిస్తుంది. అక్యూట్ ఆన్ క్రానిక్ సైనసైటిస్‌లో, లక్షణాల సంఖ్య మరియు తీవ్రత పెరుగుతుంది, మరియు రోగి కొత్త లక్షణాలను అనుభవించే అవకాశం ఉంది.

క్రానిక్ సైనసైటిస్‌కి కారణమేమిటి?

సాధారణంగా, అక్యూట్ మరియు సబాక్యూట్ సైనసైటిస్కు పాక్షికంగా చికిత్స చేసినప్పుడు లేదా చికిత్స చేయకుండా వదిలేస్తే, అది క్రానిక్ సైనసైటిస్గా మారుతుంది.

జలుబు వంటి వైరల్ ఇన్ఫెక్షన్లు సైనసైటిస్‌కు సాధారణ కారణం. సాధారణంగా, ఈ వైరల్ ఇన్ఫెక్షన్లు ఒక వారంలోపు నయం అవుతాయి, అయితే కొన్ని అంతర్లీన పరిస్థితులు ఉన్న వ్యక్తులలో సైనస్‌లో ద్రవం స్తబ్దత కలగవచ్చు, ఇది సైనసిటిస్‌కు కారణమవుతుంది. నిలిచిపోయిన ద్రవం బ్యాక్టీరియా పెరగడానికి అనుకూల వాతావరణాన్ని సృష్టిస్తుంది, ఇది సైనస్ లైనింగ్‌ను ప్రభావితం చేస్తుంది మరియు సైనసిటిస్‌కు కారణమవుతుంది.

క్రానిక్ సైనసైటిస్ యొక్క లక్షణాలు

క్రానిక్ సైనసైటిస్ లక్షణాలు:

1. ముక్కు కారటం

2. ముక్కు దిబ్బడ

3. తలనొప్పి

4. ముఖంలో నొప్పి

5. ముక్కు వెనుక నుండి గొంతులోకి కఫం కారుతున్న అనుభూతి

6. తరచుగా గొంతు సరి చేయవలసిన అవసరం

7. మళ్లీ మళ్లీ దగ్గు రావడం

8. తరచుగా గొంతు నొప్పి

సైనసైటిస్ యొక్క లక్షణాలు దాని వివిధ దశలలో ఈ జాబితా నుండి మాత్రమే ఉంటాయ్. కానీ, ఈ లక్షణాల సంఖ్య మరియు తీవ్రత మారుతూ ఉంటుంది. అక్యూట్ దశలో, వ్యక్తులు అధిక తీవ్రతతో 4 నుండి 5 లక్షణాలను అనుభవిస్తారు. అయితే, క్రానిక్ దశలలో, మనం తక్కువ తీవ్రతతో ఉన్న ఒకటి నుండి రెండు లక్షణాలను అనుభవిస్తాము.

లక్షణాల గురించి మరింత తెలుసుకోవడానికి దయచేసి మా "సైనసిటిస్ లక్షణాలు" కథనాన్ని చదవండి.

క్రానిక్ సైనసైటిస్ ఎంత తీవ్రమైనది?

చికిత్స చేయకుండా వదిలేస్తే, క్రానిక్ సైనసైటిస్ వాయిస్ బాక్స్, ఊపిరితిత్తులు మరియు చెవులను ప్రభావితం చేసే సమస్యలకు దారి తీస్తుంది.

క్రానిక్ సైనసైటిస్ నుంచి రాగలిగే సమస్యలు:

1. లారింగైటిస్ (స్వరపేటికవాపు)

2. బ్రోన్కైటిస్ & న్యుమోనియా (ఊపిరితిత్తులలో ఇన్ఫెక్షన్)

3. మధ్య చెవి ఇన్ఫెక్షన్ అని కూడా పిలువబడే ఓటిటిస్ మీడియా (చెవులలో ఇన్ఫెక్షన్)

మన రోగనిరోధక శక్తి బలహీనపడినప్పుడల్లా, క్రానిక్ సైనసిటిస్ "అక్యూట్ ఆన్ క్రానిక్ సైనసిటిస్"గా మారుతుంది, ఇది మన జీవితాలను ప్రభావితం చేస్తుంది. అక్యూట్ ఆన్ క్రానిక్ సైనసిటిస్ ప్రత్యేక సంక్లిష్టతలను కలిగించగలదు.

మరింత తెలుసుకోవడానికి, దయచేసి మా "సైనసిటిస్ యొక్క సమస్యలు" కథనాన్ని చదవండి.

క్రానిక్ సైనసైటిస్ ఎలా నిర్ధారణ అవుతుంది?

సాధారణంగా, వైద్యులు నాసికా ఎండోస్కోపీ మరియు CT స్కాన్ ఉపయోగించి క్రానిక్ సైనసైటిస్‌ను నిర్ధారిస్తారు.

నాసికా ఎండోస్కోపీ సహాయంతో, వారు మ్యూకోయిడ్ డిశ్చార్జ్, నాసల్ పాలిప్స్ మరియు ముక్కు లోపల పసుపు చీము చూడగలరు, ఇది వారికి వ్యాధి గురించి ప్రాథమిక అవగాహన ఇస్తుంది. చీము ఆకుపచ్చగా కనిపిస్తే, అది సూడోమోనాస్ ఎరుగినోసా అనే బ్యాక్టీరియా వల్ల కలిగే దీర్ఘకాలిక ఇన్ఫెక్షన్‌ని సూచిస్తుంది. నాసికా పాలిప్స్ అనేది ద్రాక్ష లాంటి నిర్మాణాలలో ఉంటాయి, ఇవి లేత తెలుపు మరియు సెమీ ట్రాన్స్పరెంట్గా ఉంటాయి. ఈ పాలీప్‌లు సైనస్‌ల నాసికా మార్గం మరియు డ్రైనేజీ మార్గాన్ని అడ్డుకుంటాయి. సాధారణంగా, ఈ నాసికా పాలిప్స్‌ని సైనసైటిస్ చాలా కాలం పాటు ఉంటే హెడ్‌లైట్‌తోనే చూడవచ్చు. మ్యూకోయిడ్ డిశ్చార్జ్ గమ్ యొక్క పలుచని స్ట్రింగ్ వంటి స్థిరత్వాన్ని కలిగి ఉంటుంది.

సైనస్ డ్రైనేజీ మార్గంలో శరీర నిర్మాణ సంబంధమైన లోపాలు ఏమైనా ఉన్నాయో లేదో తెలుసుకోవడానికి CT స్కాన్ చేయబడుతుంది. ఈ CT స్కాన్ సైనస్‌లలో గాలి, చీము, ద్రవాలు లేదా ఫంగస్‌తో నిండి ఉంటే వాటి కంటెంట్‌లను చూడటానికి కూడా ఉపయోగపడుతుంది.

సైనసిటిస్ నిర్ధారణకు సాధారణంగా MRI అవసరం లేనప్పటికీ, వైద్యుడు ఏవైనా సమస్యలు లేదా ట్యూమర్ అనుమానించినట్లయితే అది అవసరం కావచ్చు.

క్రానిక్ సైనసిటిస్ చికిత్స

క్రానిక్ సైనసిటిస్ చికిత్సలో ఈ పద్ధతులను ఉపయోగించవచ్చు

1. మాక్రోలైడ్ మరియు సిప్రోఫ్లోక్సాసిన్ వంటి గ్రామ్-నెగటివ్ బ్యాక్టీరియాపై పనిచేసే యాంటీబయాటిక్స్ - 2 వారాల నుండి 6 నెలల వరకు

2. అలెర్జీ విషయంలో వ్యతిరేక అలెర్జీ మందులు

3. సైనస్ సర్జరీ

క్రానిక్ సైనసైటిస్‌లో, సైనసైటిస్‌కు కారణమైన కారణాలను మరియు కారకాలను నిర్ధారించడం ప్రారంభ అడుగు. క్షుణ్ణంగా విశ్లేషణ నిర్వహించిన తరువాత, చికిత్స ప్రారంభమవుతుంది. క్రానిక్ సైనసైటిస్ చికిత్స కోసం తప్పనిసరిగా యాంటీబయాటిక్స్ ఉపయోగిస్తారు. సాధారణంగా, వైద్యులు క్రానిక్ సైనసైటిస్‌కు శస్త్రచికిత్సతో చికిత్సను ప్రారంభించరు. సైనసైటిస్‌కి చికిత్స చేస్తున్నప్పుడు, ఔషధాలు దానిని నయం చేయడంలో ప్రభావవంతంగా ఉండే అవకాశం ఉన్నట్లయితే, వైద్యులు ప్రాథమిక చికిత్సా ఎంపికగా మందులను ఉపయోగించడాన్ని ప్రాధాన్యతనిస్తారు.

సైనసిటిస్ చికిత్స వాయిదా వేసినట్లయితే, యాంటీబయాటిక్స్ మరియు ఇతర సహాయక ఔషధాల ప్రభావం తగ్గిపోవచ్చు. మీరు చికిత్సను ఆలస్యం చేయడం ద్వారా సైనస్ శస్త్రచికిత్సను నివారించడం కష్టతరం చేస్తున్నారు. అదనంగా, వ్యాధి అభివృద్ధి చెందుతున్నప్పుడు యాంటీబయాటిక్స్ కోర్సు యొక్క వ్యవధిని పొడిగించవలసి ఉంటుంది.

యాంటీబయాటిక్ చికిత్సను పూర్తి చేయడానికి అవసరమైతే యాంటీబయాటిక్స్‌తో పాటు యాంటీఅలెర్జిక్స్ మరియు డీకోంగెస్టెంట్స్ వంటి ఇతర సహాయక మందులు సూచించబడతాయి.

అయినప్పటికీ, రోగి వైద్య చికిత్సకు ప్రతిస్పందించడంలో విఫలమైతే మనకు శస్త్రచికిత్స అవసరం కావచ్చు. అంతేకాకుండా, రోగి తీవ్రమైన అక్యూట్ దాడులను అనుభవిస్తే, శస్త్రచికిత్స కూడా పరిగణించబడుతుంది, అనగా, "అక్యూట్ ఆన్ క్రానిక్" సైనసిటిస్, సంవత్సరానికి చాలా సార్లు.

క్రానిక్ సైనసిటిస్ చికిత్స కోసం ఉపయోగించే యాంటీబయాటిక్స్

క్రానిక్ సైనసిటిస్‌లో, బ్యాక్టీరియా గ్రామ్-నెగటివ్‌గా ఉంటుంది. కాబట్టి, మనం మాక్రోలైడ్ మరియు సిప్రోఫ్లోక్సాసిన్ వంటి గ్రామ్-నెగటివ్‌ బ్యాక్టీరియాపై పనిచేసే యాంటీబయాటిక్స్‌తో చికిత్స చేస్తాము. క్రానిక్ సైనసైటిస్‌కు ఈ యాంటీబయాటిక్స్‌ను రెండు నుంచి ఆరు వారాల పాటు ఇవ్వాలి. కానీ కొన్ని సందర్భాల్లో, చికిత్స ఆరు నెలలకు మించి పొడిగించవచ్చు.

క్రానిక్ సైనసైటిస్ కోసం శస్త్రచికిత్స

శస్త్రచికిత్సను ఎంచుకునే ముందు వైద్యులు తరచుగా క్రానిక్ సైనసిటిస్‌ను తీవ్రమైన మందులతో చికిత్స చేస్తారు. సరైన మందులతో, క్రానిక్ సైనసైటిస్‌ను శస్త్రచికిత్స లేకుండానే నయం చేయవచ్చు. అయినప్పటికీ రోగి సైనసైటిస్ వల్ల ఇతర సమస్యలను ఎదుర్కొన్న మందులు సరిగ్గా పని చేయకపోయినా, ఈ పరిస్థితుల్లో, శస్త్రచికిత్స చేయాల్సి వస్తుంది. మన రోగనిరోధక శక్తి తగ్గినప్పుడల్లా, క్రానిక్ సైనసైటిస్ స్వల్ప కాలానికి "అక్యూట్ ఆన్ క్రానిక్" సైనసైటిస్‌గా మారుతుంది. రోగి ఐదు నుండి ఆరు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ అక్యూట్ దాడులను ఒక సంవత్సరంలో అనుభవిస్తే, వైద్యులు శస్త్రచికిత్సను సూచిస్తారు.

వ్రాసిన వారు

డా. కె. ఆర్. మేఘనాధ్

తరచుగా అడిగే ప్రశ్నలు (FAQs)

క్రానిక్ సైనసిటిస్‌ను నయం చేయవచ్చా?

అవును, క్రానిక్ సైనసిటిస్‌ను సరైన విధానంతో నయం చేయవచ్చు.

క్రానిక్ సైనసిటిస్ చికిత్సలో డాక్టర్ సూచించినట్లుగా 2 నుండి 6 వారాల పాటు యాంటీబయాటిక్స్ తీసుకోవడం ఉంటుంది. లక్షణాలలో మెరుగుదల లేకుంటే లేదా పరిస్థితి మరింత దిగజారితే, వైద్యుడు శస్త్రచికిత్సను ఒక ఎంపికగా సిఫారసు చేయవచ్చు.

క్రానిక్ సైనసైటిస్కి ఎలా చికిత్స చేస్తారు?

క్రానిక్ సైనసిటిస్ గ్రామ్-నెగటివ్ బ్యాక్టీరియాను లక్ష్యంగా చేసుకునే యాంటీబయాటిక్స్‌తో చికిత్స పొందుతుంది. ఈ యాంటీబయాటిక్స్ 2 నుండి 6 వారాల వరకు లేదా కొన్నిసార్లు 6 నెలల వరకు ఇవ్వబడతాయి. క్రానిక్ సైనసైటిస్‌కు కారణమయ్యే బ్యాక్టీరియా సాధారణంగా గ్రామ్-నెగటివ్‌గా ఉంటుంది కాబట్టి, యాంటీబయాటిక్స్ సాధారణంగా వైద్యులు సూచించే మొదటి చికిత్స. అయినప్పటికీ, యాంటీబయాటిక్స్ తీసుకున్న తర్వాత కూడా ఎటువంటి మెరుగుదల లేకుంటే, ప్రత్యామ్నాయ ఎంపికగా శస్త్రచికిత్సను సిఫార్సు చేయవచ్చు. అయినప్పటికీ, రోగి అనేక "అక్యూట్ ఆన్ క్రానిక్" సైనసిటిస్ దాడుల కారణంగా అధ్వాన్నమైన లక్షణాలను మరియు వారి దైనందిన జీవితానికి అంతరాయం కలిగిస్తే, వైద్యులు శస్త్రచికిత్సను సంభావ్య పరిష్కారంగా సూచించవచ్చు.

CT స్కాన్ క్రానిక్ సైనసైటిస్‌ని చూపుతుందా?

ఈ ప్రశ్నకు సమాధానం అవును మరియు కాదు. CT స్కాన్ సైనసిటిస్ ఉనికిని బహిర్గతం చేయగలిగినప్పటికీ, ఇది అక్యూట్ మరియు క్రానిక్ సైనసిటిస్ మధ్య తేడాను గుర్తించదు. దీనికి బదులుగా, రోగనిర్ధారణను గుర్తించడానికి లక్షణాల వ్యవధిని ఉపయోగిస్తారు. నాసికా ఎండోస్కోపీ అనేది సైనసిటిస్‌ను సూచించే నాసికా పాలిప్స్ మరియు డిశ్చార్జెస్‌ను పరిశీలించడానికి ఉపయోగించే ప్రారంభ రోగనిర్ధారణ సాధనం.

వ్యాధి దీర్ఘకాలంగా ఉంటే, పరిస్థితిని అర్థం చేసుకోవడానికి CT స్కాన్ చేయబడుతుంది. ఒక CT స్కాన్ సైనస్ డ్రైనేజీ మార్గాలు మరియు సైనస్‌ల కంటెంట్‌లలో శరీర నిర్మాణ సంబంధమైన క్రమరాహిత్యాలను చూపుతుంది. సైనస్ కంటెంట్‌ల ఆధారంగా స్కాన్ విభిన్న దృశ్య సూచనలను ఉత్పత్తి చేస్తుంది. ఉదాహరణకు, గాలితో నిండిన సైనస్ నల్లగా కనిపిస్తుంది, అయితే ద్రవంతో నిండిన సైనస్‌లు ద్రవ స్థాయిని చూపుతాయి. సైనస్‌లో చీము ఉంటే, అది బూడిద రంగులో కనిపిస్తుంది. సైనస్‌లలో ఫంగల్ ఇన్ఫెక్షన్ లోపల బూడిద మరియు తెలుపు రంగు నీడల ద్వారా సూచించబడుతుంది.